Europa ligt in mijn straat.

Is Europa een ver van mijn bed show? Dat is althans het gevoel dat de meeste Europeanen, Belgen, Vlamingen, Limburgers en Genkenaren hebben als het over Europa gaat. Onterecht. Want zeker hier in Genk ligt Europa in iedere straat. Wat verderop bij mij in de straat ligt een café waar de mannen uit mijn wijk naar het voetbal gaan kijken. Belgen, Italianen, Grieken, Spanjaarden, Turken, Marokkanen, Polen, Duitsers en wat nog allemaal. Ze supporteren voor Juventus, AEK Athene, Barcelona, Galatasaray en als Genk speelt allemaal samen voor Genk. Om de hoek ligt de Turkse kruidenier, wat verder de Italiaanse trattoria en daar tegenover de Belgische poelier. Ja, Europa ligt in mijn straat. En toch is het zover af. Ver van mijn bed.

De wereld wordt kleiner. Maar de mensen hebben het gevoel dat de beslissingen die worden genomen alsmaar verder van hen af liggen. Als de afstand tussen de Dorpstraat en de Wetstraat al zo groot is, laat staan die tussen de Dorpstraat en de Europese Berlaymontwijk. Volgens mij is dat dan ook de opdracht van politici van de 21^ste eeuw: hoe verkleinen we de afstand tussen de politieke beslissingsniveaus, zowel lokaal, nationaal als internationaal en de mensen in de wijk. Mijn antwoord? Participatie en daarna nog meer participatie.

Betrokkenheid.

Dat werkt alleen lokaal, hoor ik er al een paar denken. Nooit op een hoger niveau. Laat staan Europees. Maar is dat hoger niveau niet de som van al onze wijken en straten? Kijk opnieuw naar Genk. Na de sluiting van de mijnen zijn we er weer bovenop gekomen met financiële steun van Europa. Hier kun je echt zien wat Europa mogelijk heeft gemaakt met reconversiemiddelen. Zijn de Genkenaren zich daar van bewust? Nee. Voelen de Genkenaren zich daarbij betrokken? Nee. Waarom niet? Omdat ze er niet bij betrokken werden. Ook nu weer, bij het drama dat zich voltrekt na de sluiting van Ford Genk, heeft de Europese Commissie aangeboden om de Fordwerknemers via het Globalisatiefonds bij te staan. Dit Fonds laat toe maatregelen uit te werken op maat van de mensen. Maar wordt hen ook gevraagd welke maatregelen ze zelf zinvol vinden? Zo kan ik nog wel een aantal voorbeelden geven. Waarom zou je je ergens bij betrokken voelen als je er niet bij betrokken wordt?

Heel veel Europese beslissingen zijn op een heel erg lokaal niveau gericht. Waarom zou je daar dan geen participatieprojecten kunnen organiseren? Waarom zou je daar geen gebruik kunnen maken van de kennis, de ervaring en de ijver van de mensen? Je moet toch al een beetje gek zijn om het niet te doen. Het kost haast niets. En daar bovenop verklein je de kloof tussen Europa en de mensen in de wijken. Heel wat zaken die in onze wijken gerealiseerd worden werden mogelijk gemaakt met Europese middelen. Wel, waarom zou je aan de toekenning van die middelen dan ook geen participatieprojecten koppelen?

Participatie werkt. Op alle niveaus. Je moet enkel willen geloven dat mensen zich willen inzetten voor hun gemeenschap. Je hoeft het hen enkel te vragen. Politici die vertrouwen hebben in de capaciteiten van hun burgers, kunnen het verschil maken. Ook in Europa.

Een ander Europa.

Hou je echter vooral ook bezig met wat de mensen bezig houdt. Steeds meer beslissingen worden door Europa gestuurd. Steeds meer Europese beslissingen hebben een directe impact op ons leven. In Vlaanderen worden de Europese verkiezingen van volgend jaar wat ondergesneeuwd in het gebakkelei over de definitie van confederalisme en het haantjesgevecht over wie de grootste heeft. Maar vergeet alsjeblieft niet dat het tijdens de moeder van alle verkiezingen ook over de moeder van alle Europeanen gaat: Europa.

Europa staat voor heel veel uitdagingen die een directe impact hebben op ons dagelijks leven. Als we over een sociaal Europa spreken, dan spreken we ook over jouw sociale zekerheid, jouw ziekteverzekering, jouw pensioen. Als we over de klimaatproblemen in Europa spreken, dan spreken we ook over de schade die overstromingen en stormen in Limburg veroorzaken. Als we over solidariteit met Griekenland, Italië of Spanje spreken, dan spreken we ook over solidariteit met regio’s die hard door de crisis getroffen zijn, zoals Limburg. Als we over innovatie in Europa spreken, dan spreken we ook over de industriële toekomst van Vlaanderen en Limburg. Als we over een Europees plan tegen de jeugdwerkloosheid spreken, dan spreken we ook over onze werkloze jongeren, hier in de wijk.

Als we al eens beseffen dat Europa een grote invloed heeft op ons dagelijks leven. En als de Europese beleidsmakers geloven dat al die Europeanen ook een steentje kunnen bijdragen aan een beter leven in iedere Europese wijk of straat. Dan gaan we misschien ook beseffen dat Europa niet ver van ons bed ligt maar er middenin.